ભાગઃ 3 | પહેલી ભારતીય સ્ત્રીને પેન્સિલવેનિયા (યુએસએ) કોલેજમાં એડમિશન મળ્યું (1882)

નામઃ ડૉ. આનંદી ગોપાળ જોશીસ્થળઃ કોલ્હાપુરસમયઃ 1886ઉંમરઃ 21 વર્ષ ગોપાળરાવે જે કર્યું એનાથી ઘરની પરિસ્થિતિ તો જાણે બદલાઈ. એમની પહેલી પત્નીનાંમાતુશ્રીએ ઘરની ઘણી ખરી જવાબદારી ઉપાડી લીધી અને હું નિશ્ચિંત થઈને ભણવા લાગી, પણમારા ભણતરમાં ક્યાંકને ક્યાંક અડચણ આવવાની જ હતી, કદાચ મારા નસીબમાં જ એવું લખ્યું હશે! અલીબાગથી ગોપાળરાવે પોતાની બદલી કોલ્હાપુર કરાવી. મને […]

પબ્લિક ટોઈલેટ અને પબ્લિક બિલ્ડીંગઃ ગંદકીના આદર્શ નમૂના

જામનગરથી સો કિલોમીટર અંતરિયાળ જામજોધપુર. એની નજીક ત્રાફા ગામ. ત્રાફામાં એકસમાજનો કાર્યક્રમ યોજાયો હતો. આ કાર્યક્રમમાં ત્રાફાની આસપાસથી વીસેક હજાર જેટલા લોકોડાયરો સાંભળવા, કાર્યક્રમ માણવા, પ્રસાદ લેવા આવ્યા, પરંતુ માઈકમાંથી સતત જાહેરાત કરવી પડતીહતી કે, ‘પાનમસાલા ખાઈને અહીં-તહીં થૂંકશો નહીં’ તેમ છતાં આખા મંડપના ખૂણેખૂણાપાનમસાલા ખાઈને થૂંકેલા લાલ ડાઘાથી ગંદો થઈ ગયો હતો. ભારતના કોઈપણ […]

સ્વયં સાથેના લગ્નઃ કેટલું યોગ્ય, કેટલું જોખમી?

અમૃતા પ્રિતમની એક નવલકથા ‘નાગમણિ’માં નાયિકા એના નાયકને કહે છે, ‘આપણી વચ્ચે એક જપ્રોબ્લેમ છે, આપણે બંને એક જ જણને પ્રેમ કરીએ છીએ. હું તને પ્રેમ કરું છું ને તું પણ તને જ પ્રેમ કરે છે…’ આમતો સેલ્ફ લવથી નાર્સિસિઝમ સુધીના તબક્કા હોય છે, પરંતુ આ પોતાની જ સાથે લગ્ન કરવાનો એકનવો વિચાર થોડો હાસ્યાસ્પદ […]

જીવદયા કબૂલ… પણ, માનવજીવન માટે શું કરો છો?

નવેમ્બર, 2021માં જેક્વેલિન ફર્નાન્ડિઝને કૉનમેન ચંદ્રશેખરે ભેટ આપેલી સિયામીઝબિલાડીનો વિવાદ લગભગ દરેક અખબારમાં, ચેનલ પર અને સોશિયલ મીડિયા સુધી પહોંચ્યો.લાખો રૂપિયાની બિલાડી જોવામાં સૌને રસ હતો! દરેકને જાણવું હતું કે, કરોડ રૂપિયાનો ઘોડો કેવોહોય! જેક્વેલિને પોતાના ઘોડા અને બિલાડી સાથે મૂકેલી તસવીરો એ સમયે ખૂબ વાયરલ થઈ. આમતો, દરેક ફિલ્મસ્ટાર્સને પોતાના પાલતુ પ્રાણી સાથે ફોટા […]

પ્રકરણ – 10 | આઈનામાં જનમટીપ

અંધેરી ઈસ્ટની એક પોશ હોટેલના રૂમમાં ચાલી રહેલી ‘એજન્ટ્સ’ અથવા ‘દલ્લા’ઓની મિટિંગમાંદિલબાગસિંઘ વ્યસ્ત હતો. એ જ વખતે એના માણસ વિક્રમજીત પર એક ફોન આવ્યો. વિક્રમજીતે ફોન ઉપાડ્યો. એકંઈ બોલે તે પહેલાં સામેથી હાંફતા અવાજે ડ્યૂટી પરના કોન્સ્ટેબલે કહ્યું, ‘હલ્લા ઝાલા સાહેબ, હલ્લા’. એ કહેતોરહ્યો, ‘એક આદમીને આકે મંગલસિંઘ કો મારને કી કોશિશ કી, કુછ હુઆ […]

ભાગઃ 2 | હું આનંદી જોશીનાં પતિ તરીકે ઓળખાઈશ તો મને ગૌરવ થશેઃ ગોપાળરાવ જોશી (1875)ભાગઃ 2 |

નામઃ ડૉ. આનંદી ગોપાળ જોશીસ્થળઃ કોલ્હાપુરસમયઃ 1886ઉંમરઃ 21 વર્ષ આજે, જ્યારે સફેદ એપ્રન પહેરીને હું એલ્બર્ટ એડવર્ટ હોસ્પિટલમાં દાખલ થવું છું ત્યારેમારા પતિ ગોપાળની આંખોમાં દેખાતો આનંદ અને ગૌરવથી મારી આંખોમાં પાણી આવી જાય છે.કોઈ દિવસ કલ્પના નહોતી કરી કે, હું અમેરિકા જઈને મેડિકલનું જ્ઞાન મેળવીશ. પાછી ફરીને મારાદેશમાં સ્ત્રીઓ અને બાળકોની ચિકિત્સા કરીશ… આજે […]

પ્રોહિબિશનને પડકારઃ શરાબ એ અંગત પસંદગીની બાબત છે?

ભારતીય બંધારણે વ્યક્તિ સ્વાતંત્ર્યમાં કોણે શું ખાવું એની સ્વતંત્રતા આપી છે… ગુજરાતમાંએક વ્યક્તિએ કાર્યકારી ચીફ જસ્ટિસ અનંત દવે અને જસ્ટિસ બિરેન વૈષ્ણવની ખંડપીઠમાં પિટિશનકરીને દાદ માગી છે, જેના જવાબમાં એમણે રાજ્ય સરકારને સ્પષ્ટતા કરવા માટે નોટિસ પાઠવી છે.શું છે આ પિટિશન? અને રાજ્ય સરકારે શેની સ્પષ્ટતા કરવાની છે? એક અરજદારે હાઈકોર્ટમાં પિટિશન કરી છે કે, […]

વહી પૂરાના… તેરા બહાના…

દુનિયાના લગભગ દરેક માણસ પાસે એક બહાનું હોય છે, ક્યારેક એક કરતાં વધારે પણ હોય છે!જે લોકો જવાબદારી નથી લેવા માગતા એ બધાએ બહાનાબાજીની આવડતને વધુ ને વધુ અપગ્રેડ કરતાંજવું પડે છે. સફળતા-નિષ્ફળતા, સત્ય-અસત્યના દરેકના પોતાના ધોરણો હોય છે. પોતાની જિંદગી કેવીરીતે જીવવી એ વિશે પસંદગી કરવાનો અધિકાર દરેકને મળે છે, પરંતુ આપણે શું પસંદ […]

સ્વતંત્રતા માગતાં પહેલાં, સ્વતંત્રતા સમજવી પડે

सरफ़रोशी की तमन्ना अब हमारे दिल में हैदेखना है ज़ोर कितना बाज़ु-ए-कातिल में हैयूँ खड़ा मक़तल में क़ातिल कह रहा है बार-बार,क्या तमन्ना-ए-शहादत भी किसी के दिल में है આ શબ્દો રામપ્રસાદ ‘બિસ્મિલ’ના છે. ભારતની સ્વતંત્રતાના ઈતિહાસમાંજેનું નામ આદરપૂર્વક લેવું પડે એવા લોકોમાં રામપ્રસાદ ‘બિસ્મિલ’ મહત્વનું સ્થાનધરાવે છે. મૈનપુરી ષડયંત્ર અને કાકોરીની ટ્રેનની લૂંટમાં પંડિત […]

પ્રકરણ – 9 | આઈનામાં જનમટીપ

‘તમે અહીંયા કોને મળવા આવ્યા છો?’ લાઈફ કેર હોસ્પિટલની બહાર એકઠા થયેલા મીડિયાના અનેક લોકોથીબચવા માટે સનગ્લાસિસ અને હેટ પહેરીને ઉતરેલી શફક રિઝવીને ઓળખી લેતાં કોઈને વાર લાગી નહીં. મીડિયાટોળે વળી ગયું. ટેલિવિઝનના કેમેરા એની તરફ મંડાયા અને માઈક્સ કોઈ હથિયારની જેમ એનાં ઉપર ઝીંકાવા લાગ્યા.શફક ગભરાઈ ગઈ. તેમ છતાં, નાર્વેકરે એને આપેલી સૂચના મુજબ […]